مختصری از سیستم عصبی و سلامت ستون فقرات

سیستم عصبی انسان (Nervous system) در بالاترین سطح خود از دو قسمت «مرکزی» و «محیطی» تشکیل شده است. سیستم اعصاب مرکزی (CNS) متشکل از مغز و نخاع می‌باشد که از طریق ساختارهای استخوانی محافظت می‌شوند. سیستم اعصاب مرکزی به طور کل مأمورِ دریافت اطلاعات از سیستم اعصاب محیطی می‌باشد.

اما در این بخش، هدف ما بررسی **سلامت ستون فقرات و تمرینات آن**، عضلات اطراف آن، و ارائه‌ی تمریناتی جهت بهبود ساختار قامتی و رفع دردهای اطراف فقراتی می‌باشد.

شناخت اسکلت محوری و ستون مهره‌ها

در بین ۲۰۶ استخوان موجود در بدن انسان، ۷۴ تای آن‌ها به عنوان «اسکلت محوری» دسته‌بندی می‌شوند. این استخوان‌ها شامل جمجمه، ستون مهره‌ها، جناغ و قفسه سینه (دنده‌ها) می‌باشد. وظیفه‌ی اسکلت محوری، محافظت از سیستم اعصاب مرکزی بوده و مانند یک محور، اجزای بدن را هدایت می‌کند. (محورهای ماشین را تصور کنید که چرخ‌ها روی آن سوار می‌شوند.)

بخش‌های مختلف ستون مهره‌ها

ستون مهره‌ها از ۳۳ مهره تشکیل شده‌اند که بر اساس ناحیه‌ای که در آن قرار دارند، دسته‌بندی می‌شوند:

1. ناحیه‌ی گردنی (Cervical) از ۷ مهره تشکیل شده که از همه کوچک‌تر و آسیب‌پذیرترند.
2. ناحیه میانی (Thoracic) متشکل از ۱۲ مهره که هر کدام به یک دنده از قفسه سینه متصل هستند.
3. ناحیه تحتانی (Lumbar) شامل ۵ مهره که در این ناحیه دردهای فقراتی و عضلانی بسیار رایج هستند.
4. قسمت استخوان سکروم که خود شامل ۵ مهره‌ی درهم جوش خورده (و یک استخوان را تشکیل داده‌اند).
5. دنبالچه که باز هم شامل ۴ مهره‌ی در هم رفته می‌باشند.

مهره های تحتانی (۳) سنگین‌تر و بزرگ‌تر از سایر مهره‌ها هستند، چرا که باید به طور مداوم نیروی وارده از زمین را دریافت کنند و به نحوی کمپرس می‌شوند.

نقش عضلات در تقویت ستون فقرات

حال که ستون مهره‌ها را دسته‌بندی کردیم و شناختیم، کمی عضلات اصلی آن را ببینیم و با نحوه عملکرد آن‌ها آشنا شویم. به طور کل، عضلاتی که در ثبات، چرخش و عملکرد ستون مهره‌ها تأثیر می‌گذارند، تنها شامل عضلات پشت بدن ما نیستند. بلکه عضلات دیواره شکمی و عضلات قرار گرفته در سطح پشتی **ستون فقرات** هستند که در یک همکاری، باعث ثبات و حرکت در ستون فقرات می‌شوند. در این بخش بیشتر به عضلات مربوط به سطح پشتی ستون مهره‌ها می‌پردازیم.

عضله‌ی طولی که به طور عمودی از استخوان خاجی (پشت باسن) تا جمجمه کشیده شده را **عضله راست‌کننده فقرات** (spinaeerector) می‌نامیم. این عضله دارای ۳ بخش به نام‌های iliocostalis (دورترین به مهره‌ها)، spinalis (نزدیکترین به مهره‌ها)، و Longissimus (میانی) است.

اگر هر دو سمتِ این عضله‌ی بلند در دو قسمت ستون فقرات به طور هم‌زمان به کار گرفته شود، وظیفه‌ی باز شدن ستون فقرات را بر عهده دارد. یعنی زمانی که پشت خود را خم کرده‌اید و به حالت عادی صاف برمی‌گردید، این عضله نقش ایفا می‌کند. و اگر هر سمت از این عضله به تنهایی به کار گرفته شود، وظیفه‌ی خم شدن به جانب را بر عهده دارند. فرض کنید با ثابت نگه داشتن لگن، ستون فقرات را به سمت زانو کج کنید تا دستتان آن را لمس کند، آنگاه سمت راست ستون فقرات شما و عضله راست‌کننده منقبض می‌شود تا این حرکت صورت گیرد - البته که همکاری عضلات شکمی هم تأثیر چشم‌گیری دارد.

تمرینات مؤثر برای **درمان کمردرد** و پیشگیری از **انحرافات قامتی**

حال که به خوبی با بخش ستون فقرات آشنا شدیم، باید به این موضوع اشاره کرد که کم‌تحرکی و زیاد پشت میز و مبل نشستن، باعث می‌شود تا این عضلات را کمتر و کمتر به کار بگیریم، که در نتیجه ضعف عضلات و کوتاه شدن عضلات در کنار هم، باعث ایجاد **کمردرد**، انحرافات ساختار قامتی، و دردهای موضعی پشت می‌شوند. اما شما با انجام تمریناتِ اپلیکیشن سلامت فول می‌توانید رفته‌رفته نشاط را به عضلات پشت خود برگردانید و اگر هنوز مشکلی نداشته‌اید، از بروز مشکلات احتمالی نیز پیشگیری نمایید.