درمان انواع درد کف پا

طی سال های اخیر عده خیلی زیادی از من درمورد درد کف پا یا درد پاشنه پا سوال پرسیدن و راهکارهای برای کاهش درد و درمان خواستن. اما اولین تجربه ای که با چنین سوالی مواجه شدم، مربوط میشه به زمانیکه یکی از دوستانم با این مشکل مواجه شده بود و با من درموردش صحبت میکرد. اون زمان بیشتر از اینکه از من مشورت خواسته باشه، خودم کنجکاو بودم که علت و راهکار این معضل رو پیدا کنم پس حسابی براش به تحقیق و جستجو پرداختم.

علت پیدایش درد کف پا

 تعریف از خود نباشه، به خوبی با علت و عوامل درد پاشنه و کف پا آشنا شدم و همه هم بخاطر همون کنجکاوی درونی بود که نسبت به فهمیدنش داشتم. (برای پز دادن نمیگم، دوست دارم که انگیزه ای بشه تا کنجکاوی های درونیتون رو با جدیت دنبال کنید).

سال های ابتدایی مربیگریم که از شغل و کسب و کارم زده بودم و به علاقه ام رو آورده بودم، در یکی از همایش های ورزشو فعالیت بدنی کودکان، با دوست تازه ای به نام آزاده آشنا شدم که ایشون هم به تازگی از دنیای تجارت بریده به حرفه ی مربیگری روی آورده بود، با این تفاوت که تجربه و موفقیتش در تجارت خیلی بیشتر از من بود. اگر کنجکاوید بدونید آزاده چه شکلی بود، میتونم بگم شبیه به مهناز افشار بود، شایدم بهتر. با سن حدود سی سال و یک عالمه انگیزه و ترس حاصل از جدایی از دنیای تجارت و شروع حرفه جدید در حوزه ورزش و سلامتی که علاقه ی شخصی اش بود، توجه خیلیا رو در همایش به خودش جلب کرده بود.

به خاطر اشتراکی که در تازه کار بودن و استعفامون از شرکت های قبلی، هم صحبتی مون بیشتر شد و قرار ملاقات های کاری بعدی هم باهم داشتیم. اون زمان من یک دونده ی وحشی بودم و آزاده تجربه ی زیادی در رانینگ نداشت. بعد ازمدتی آشنایی، یک روز در باشگاه انقلاب دیدمش که تحت نظر یکی از مربی ها در حال دویدن بود و به ظاهر خیلی خسته و تحت فشار میومد.

مدتی از اون روز گذشت و یک روز دیگه توی کافه برای مشورت و تبادل نظر باهم ملاقات داشتیم، اونجا بود که در بین صحبت ها بهم گفت که پاشنه پاش خیلی درد میکنه. به خصوص ابتدای صبح و زمانیکه پاش رو از روی تخت روی زمین قرار میده، یک درد سوزش مانندی آزارش میده. میگفت شاید بخاطر صاف بودن کف پاهام باشه ولی هرچی که هست، میخوام که خوب بشه. خب منم مثل بز نگاه میکردم، و یه سری توصیه ی نه کاملا خام ولی نیمه پخته بهش دادم، ولی خودم ممیدونستم ایده ی خیلی عمیقی درمورد علت درد کف پا ندارم. ولی توقع داشتم از خودم.

بعد از اون به شدت درمورد این موضوع تحقیق کردم. به خصوص در اینستاگرام یکی از دکترهای ارتوپدیک آمریکایی تمرین هایی براش پیدا کردم و تا تونستم سرچ کردم و مطالعه کردم تا تونستم سرنخ هایی از این موضوع پیدا کنم. (سرنخهایی که اون زمان فکر میکردم خیلی میدونم). حالا میخوام چکیده ای از این سرنخ ها رو در اختیار شما هم قرار بدم تا باآگاهی از شرایط تون به تمرین براش بپردازید چون باور دارم با آگاهی، تاثیر دوچندان میشه.

با بخشی از آناتومی کف پا و دلایل اصلی درد کف پا و پاشنه پا در زیر به تفضیل آشنا میشیم تا حتی اگر خودمون دچارش نیستیم بتونیم به دوستانمون کمک کنیم.

آناتومی بافت های کف پا /و پلنتار فشیتیز

کف پای انسان جای خیلی مهمیه به این خاطر که ما تنها موجود متحرک روی زمین خاکی هستیم که روی دو عضو حرکت میکنه، بقیه چهارپا هستند. و این اهمیت دو چندان میشه، وقتی بدونیم عملکرد کف پای ما، خاصیت ضربه گیری داره. یعنی اولین و بزرگترین نیرویی که از زمین به سمت اسکلت ما وارد میشه، مستقیم به (کف)پا وارد میشه و پا طوری طراحی شده که همون اول، تا حد ممکن ضربه یا تکانه ی نیرو رو مینیموم کنه تا اعضای بالا و بالاتر، تحت تاثیر کمتری قرار بگیرند. 

یکی از اجزایی که مکانیزم پا رو به ضربه گیر خوبی تبدیل میکنه، بافت فَشا fascia کف پای ماست. یک لایه شبیه به سلفون ضخیم که از پشت پاشنه ی پا شروع میشه و در سراسر کف پا کشیده میشه تا نزدیک انگشتها. نحوه ی توزیع اشکف پا هم درست شبیه به فرم پا و پنجه هاست یعنی در قسمت پاشنه متراکم تر هست و هرچه جلوتر میره به طرفین پنجه ها توزیع میشه. دلیل اش هم اینه که اولین قسمتی که در قدم زدن پای ما روی زمین قرار میگیره، پاشنه ی پاست و بعد به ترتیب سایر اجزای جلویی پا. پس نیرو از متراکم ترین قسمت به سمت پنجه ها توزیع میشه. مکانیزم کف پا شگفت انگیزه، مگه نه؟

پلنتار فشیتیز و درد کف پا

وقتی که به دلایل مختلف که در زیر به برخی از اونها اشاره میشه، توزیع نیرو در بافت فَشا بخوبی صورت نگیره، نیروی وارده در قسمت متراکم ترِ این بافت باقی میمونه و بعد از مدتی به ملتهب میشه، دادش درمیاد و صبح که از خواب بیدار میشید، داد شما رو هم درمیاره.

دلایل عبارتند از:

• کفش نامناسب
• الگوی قدم برداشتن نامناسب
• کف پای صاف
• کف پای زیادی گود
• تمرین بیش از حد

درد مرتبط با این عارضه، در قسمت پایینی پاشنه پا رخ میده و ممکنه به سرتاسر کف پای شما سرایت کنه. در ابتدای روز و بعد از مدت زمان های استراحت طولانی (نشستن یا دراز کشیدن) شدیدتر رخ میده و بعد از شروع فعالیت، کمتر میشه.

آناتومی تاندون آشیل و درد پاشنه پا

آکیلیس (آشیل) یکی از سرداران سپاه افسانه های یونان بود که هیچ تیر و تیغی بر بدنش اثر نمیکرد مگر بر قسمت اتصال دهنده ی پاشنه ی پا و استخوان ساق پاش. به همین خاطر، واسط این اتصال که یک تاندون که از عضله یگاستروکنیمیوس (دوقلوی ساق) کشیده شده و تا روی پاشنه ی پا ادامه داره، تاندون آشیل نامیده شده. این تاندون درقسمت پشت پا، مثل خود آکیلیس قوی ترین تاندون در تمام بدنه ، ممکنه درد پاشنه پا ی شما به خاطر عارضه ای به نامآکیلیز تِندِنیتیز Achilles Tendonitis باشه.

تندنیتیز، زمانی رخ میده که

عواملی که میتونه منجر به این عارضه در پاشنه ی پا بشه، شامل موارد زیر میشه:

• بالا رفتن سن
• کف پای صاف
• کف پای زیادی گود
• کوتاهی بلندی پاها
• عدم ثبات مچ پاها
• خطا در تمرینات ورزشی
• آسیب های قبلی
• کفش نامناسب
• خشکی عضله و تاندون (عدم انعطاف)

در پاشنه پا مربوط به تاندون آشیل بسیار مشابه به درد مربوط به فَشیتیز هست یعنی در قسمت پاشنه پا احساس سوزش مانندی ایجاد میشه و در زمان های ابتدایی روز و بعد از استراحت طولانی شدید هست، با این تفاوت که:

• درد آشیل بیشتر به قسمت بالایی پاشنه پا مربوط میشه و درد فشیتیز، بیشتر متمایل به کف پا
• درد آشیل با شروع فعالیت بیشتر میشه یا ادامه پیدا میکنه، درحالیکه درد فَشا با فعالیت کم میشه.

درمان خانگی درد کف پا و پاشنه

حالا که با عوامل و دلایل درد کف پا هنگام صبح یا سایر مواقع آشنا شدیم، این مژده را هم بدیم که درمان این درد، کار سخت و پیچیده ای نیست.

ابتدا باید اطمینان حاصل کنید که از کفش مناسبی استفاده میکنید و خواهید کرد. کفشی که پاشنه پای شما رو آزار نمیده، کف کفش آنقدر سفت و پاشنه دار نیست که در صحیح برداشتن قدم ها اختلال ایجاد کند.

در مرحله بعد اگر کف پای صاف دارید، بهتره که از کفی کفش مناسب استفاده کنید. کفی های ارتوپدیک که میتونید از داروخانه ها یا مراکز فیزیوتراپی تهیه کنید. همچنین اینجا میتونید برای بهبود قوس پاهاتون تمرین کنید.

بعد از آن هم میتوانید از تمرینات زیر به ترتیب برای درد پاشنه پای مربوط به پلنتار فشیتیز یا آکیلیز تندنیتیز استفاده کنید.

این مطلب ادامه دارد ...

باز هم به اینجا سر بزنید