بارِ قبل که به تهران و به منزل پدریم برگشتم، متوجه شدم پدرم موقع پوشیدن تیشرت و پیراهن با مشکلاتی مواجه میشه. موقع پوشیدن تیشرت، عوض اینکه تیشرت رو بالای سر ببره و دستها رو وارد آستین ها کنه، از کمر دولا میشه تا دستها رو کمتر بالا ببره.

با پرس و جو فهمیدم که شانه سمت چپ از حدی بالاتر نمیاد و دچار محدودیت در دامنه حرکتی شده. خب، با چند تست و بررسی ساده میشد فهمید که با شانه ی منجمد یا frozen shoulder مواجه هستیم.

شانه یخ زده (Frozen Shoulder) چیست؟

شانه منجمد به طور عام در خانومها بیشتر مشاهده میشه و در سنین بین ۴۰ تا ۶۵ سال شایع تر هست. اگر بخوایم بطور آناتومیکال بشناسیمش، بافت های درونی کپسول نگه دارنده ی مفصل شانه خشک و ملتهب شده.

به زبان ساده‌تر، مفصل شانه مثل یک گوی و کاسه هست که درون یک بادکنک پر از مایع ژله‌ای قرار گرفته. عزیزانی که دچار عارضه شانه یخ زده میشن، این بادکنک دچار خشکسالی شده و این خشکی باعث سخت شدن حرکت و ملتهب شدن مفصل و بافت ها شده.

دلایل یخ زدگی شانه

دلایل احتمالی متعددی برای بروز شانه یخ زده (منجمد) ارائه شده ولی هنوز دلیل قطعی برای آن مشخص نشده است. با این حال، برخی عوامل در بین افراد مبتلا مشترک هستند:

• دیابت: نوع اول و دوم، شایع ترین وجه مشترک با شانه یخ زده را به خود اختصاص می‌دهد.
• تغییرات هورمونی: یائسگی (منوپاز) در خانم‌ها و اختلالات تیروئید (پرکار یا کم کار) نیز از عوامل دخیل هستند.
• مصدومیت‌های قبلی: سابقه آسیب یا جراحی در ناحیه شانه و کتف، مانند پارگی تاندون‌های شانه، می‌تواند ریسک را افزایش دهد.
• سایر عوامل: سن، ژنتیک و عوامل محیطی نیز بی‌تاثیر نیستند.

نشانه‌های شانه یخ زده

تشخیص درست اولین قدم برای درمان است. نشانه‌های اصلی این عارضه عبارتند از:

• محدودیت حرکتی: شانه از سمت کنار و جلو از حدی بالاتر نمی‌آید و تلاش بیشتر با بالا کشیدن کتف و خم شدن گردن همراه است.
• درد و خشکی: در ابتدا درد وجود دارد که به مرور زمان کاهش یافته و جای خود را به خشکی و صدای جیرجیر کردن شانه می‌دهد.
• ناتوانی در کارهای روزمره: اگر کارهایی مثل لمس پشت سر، خاراندن کمر، یا شستن پشت برایتان سخت، دردناک یا غیرممکن است.

با وجود این عوامل، برای تشخیص قطعی حتما به پزشک مراجعه کنید.

درمان شانه منجمد

خبر خوب این است که دامنه حرکتی و درد این عارضه با صبر و استمرار در مراقبت و تمرین بهبود می‌یابد. درمان‌های رایج (و غیرجراحی) شامل موارد زیر است:

• هیدرودیلاسیون: در این فرایند، مایعی ژلاتینی (حاوی کورتیکواستروئیدها) برای کاهش درد و آبرسانی به کپسول شانه تزریق می‌شود. این کار به بیمار اجازه می‌دهد تا دوره بهبودی را با درد کمتر برای انجام تمرینات سپری کند.
• تمرینات فیزیوتراپی: این تمرینات که به سادگی در منزل قابل اجرا هستند، در میان‌مدت بسیار ثمربخش خواهند بود.

تمریناتی برای درمان انجماد شانه

با توجه به اینکه شانه یخ زده دامنه حرکتی بسیار کمتری دارد، هدف تمرینات، ایجاد حرکت‌های کنترل‌شده و انقباض‌های ایزوتونیک در ناحیه شانه و عضلات دستبند کتف (روتاتور کاف) است.

تمرینات زیر را هر روز دو الی سه مرتبه تکرار کنید:

حقایقی درمورد شانه یخ زده

• گاهی شانه مبتلا خودبه‌خود بهبود می‌یابد و سپس شانه دیگر درگیر می‌شود.
• مصرف سیگار روند درمان را تا دو برابر کندتر می‌کند.
• مصرف ماهی، خانواده کلم‌ها، دارچین، و زنجبیل برای بهبود سلامت مفاصل توصیه می‌شود.
• این عارضه عموما طی ۱ تا ۳ سال بهبود می‌یابد، اما بدون فیزیوتراپی، خطر مشکلات ثانویه در گردن و ضعف دائمی شانه وجود دارد.
• در ژاپن به دلیل شیوع بالای آن، به آن "شانه پنجاه سالگی" معروف است.